توسط : پریود چیست و چرا اتفاق می افتد؟ این سوالی است که بسیاری از دختران و زنان به خصوص در آغاز سن بلوغ مطرح می‌کنند. پریود یا همان قاعدگی یکی از طبیعی ترین فرایند های بدن زنان است که نقش بسیار مهمی در سلامت زنان ایفا می‌کند. هر ماه، بدن یک زن برای بارداری آماده میشود و اگر تخمک گذاری انجام شود ولی بارداری رخ ندهد، خونریزی قاعدگی یا پریود اتفاق می افتد تا دیواره رحم از بین برود و چرخه قاعدگی دوباره شروع شود.
شناخت دقیق چرخه قاعدگی، علت پریود شدن و عملکرد هورمون های مؤثر در این فرایند، به درک بهتر بدن کمک می‌کند و می‌تواند در حفظ سلامت زنان نقش مهمی داشته باشد. در این مقاله از مجله بانوی امروز به بررسی کامل «پریود چیست»، «علت و دلیل خونریزی قاعدگی»، و «چگونگی عملکرد پریود در بدن» می‌پردازیم تا شما بتوانید بهتر با بدن خود آشنا شوید و به سلامت عمومی خود اهمیت دهید.
پریود چیست؟
پریود یا قاعدگی به فرایندی طبیعی گفته میشود که در آن دیواره داخلی رحم به‌صورت ماهیانه ریزش می‌کند و همراه با خون از بدن خارج می شود. این فرایند بخشی از چرخه قاعدگی است که معمولاً هر ۲۸ روز یکبار اتفاق می افتد، اگرچه این بازه در افراد مختلف ممکن است کمی متفاوت باشد. قاعدگی نشان دهنده پایان یک چرخه و آغاز چرخه جدید است و به بدن زنان امکان می‌دهد برای بارداری آماده شود. به طور ساده، وقتی تخمک آزاد شده از تخمدان بارور نشود، بدن به صورت طبیعی این دیواره ضخیم شده رحم را کنار می زند و باعث خونریزی میشود که به آن پریود یا قاعدگی می‌گوییم.
در این میان، تفاوت هایی بین اصطلاحات «پریود»، «قاعدگی» و «سیکل قاعدگی» وجود دارد که دانستن آن ها کمک می‌کند بهتر با این فرایند آشنا شویم. «پریود» بیشتر به همان دوره خونریزی اشاره دارد، در حالی که «قاعدگی» به کل فرایندی گفته می شود که در بدن رخ می دهد تا این خونریزی اتفاق بیفتد. اما «سیکل قاعدگی» به کل دوره زمانی بین شروع یک پریود تا شروع پریود بعدی گفته می شود که شامل مراحل مختلفی مانند تخمک گذاری و تغییرات هورمونی است. شناخت این تفاوت ها به درک بهتر عملکرد بدن و اهمیت مراقبت های بهداشتی مرتبط با سلامت زنان کمک می‌کند.
چرا پریود می شویم؟
پریود شدن در واقع بخشی از چرخه طبیعی بدن زنان است که برای آماده سازی رحم جهت بارداری طراحی شده است. هر ماه، بدن زنان به طور منظم تغییراتی هورمونی را تجربه می‌کند تا رحم بتواند فضایی مناسب برای رشد جنین فراهم کند. در این فرایند، تخمدان ها یک تخمک آزاد می‌کنند که به آن تخمک گذاری می‌گویند. اگر این تخمک بارور شود، جنین در دیواره رحم جای می‌گیرد و بارداری آغاز میشود. اما اگر تخمک بارور نشود، بدن به صورت طبیعی دیواره ضخیم شده رحم را کنار می زند و این ریزش با خونریزی همراه است که به آن پریود یا قاعدگی گفته میشود.
به بیان ساده تر، پریود شدن به عنوان یک پیام طبیعی از بدن است که نشان می‌دهد بارداری رخ نداده و باید رحم برای چرخه بعدی آماده شود. این فرایند هورمونی و فیزیولوژیکی پیچیده به تنظیم سلامت باروری زنان کمک می‌کند و یکی از نشانه های اصلی سلامت زنان به شمار می‌آید. بنابراین، پریود شدن نه تنها یک اتفاق طبیعی بلکه یک بخش مهم از عملکرد بدن است که چرخه زندگی و باروری را تنظیم می‌کند.
عملکرد بدن در دوران پریود
در دوران پریود، بدن زنان یک فرایند دقیق و هماهنگ را برای آماده سازی رحم انجام می‌دهد. ابتدا، با شروع چرخه قاعدگی، هورمون ها باعث می‌شوند دیواره داخلی رحم که به آن اندومتر گفته میشود، ضخیم تر و پرخون تر شود تا شرایط مناسبی برای جای‌گیری تخمک بارور شده فراهم گردد. این آماده سازی به منظور حمایت از جنین احتمالی در صورت بارور شدن تخمک است.
اما اگر تخمک آزاد شده از تخمدان بارور نشود، بدن سیگنال هایی دریافت می کند که نیازی به حفظ این دیواره ضخیم شده رحم نیست. در نتیجه، دیواره اندومتر شروع به ریزش می‌کند و به همراه خون از طریق واژن خارج میشود. این فرایند همان خونریزی قاعدگی یا پریود است که معمولاً چند روز طول می‌کشد و نشان دهنده پایان یک چرخه و آغاز چرخه جدید است.
این فرایند خونریزی قاعدگی، علاوه بر خارج کردن دیواره قدیمی رحم، به تنظیم تعادل هورمونی و آماده شدن بدن برای چرخه بعدی کمک می‌کند. به همین دلیل، پریود نه تنها یک علامت طبیعی بلکه یک بخش حیاتی از سلامت باروری و چرخه قاعدگی زنان محسوب می شود.
چرخه قاعدگی چگونه عمل می‌کند؟ مراحل آن چیست؟
چرخه قاعدگی یک فرایند تکرارشونده و منظم در بدن زنان است که معمولاً بین ۲۱ تا ۳۵ روز طول می کشد. این چرخه از چهار مرحله اصلی تشکیل شده است که هر کدام با تغییرات هورمونی خاصی همراه هستند و نقش مهمی در سلامت باروری دارند.
مرحله اول: فاز قاعدگی (خونریزی پریود)
این مرحله با شروع خونریزی قاعدگی آغاز میشود و معمولاً بین ۳ تا ۷ روز ادامه دارد. در این مرحله، دیواره رحم که در چرخه قبلی برای بارداری آماده شده بود، ریزش می کند و از بدن خارج میشود. این خونریزی همان پریود است.
مرحله دوم: فاز فولیکولی
هم زمان با خونریزی یا بلافاصله پس از آن، فاز فولیکولی آغاز میشود. در این مرحله، هورمون FSH (هورمون تحریک کننده فولیکول) باعث رشد چند فولیکول در تخمدان ها میشود. هر فولیکول حاوی یک تخمک است، ولی در نهایت فقط یکی از آن ها به رشد کامل می رسد. در این مرحله، بدن به‌تدریج رحم را دوباره برای بارداری آماده می‌کند و دیواره رحم شروع به بازسازی می‌کند.
مرحله سوم: تخمک‌گذاری
تقریباً در میانه چرخه، تخمک‌گذاری رخ می‌دهد. در این مرحله، هورمون LH (هورمون لوتئینی) به‌صورت ناگهانی افزایش می‌یابد و باعث آزاد شدن یک تخمک بالغ از تخمدان میشود. این تخمک از طریق لوله فالوپ حرکت می‌کند و آماده بارور شدن است. تخمک‌گذاری زمان مناسبی برای بارداری محسوب میشود.
مرحله چهارم: فاز لوتئال
پس از تخمک گذاری، فولیکول باقی‌مانده به جسم زرد تبدیل میشود و شروع به ترشح هورمون پروژسترون می‌کند. این هورمون کمک می‌کند دیواره رحم ضخیم تر و پایدارتر شود تا اگر تخمک بارور شد، بتواند در رحم جای بگیرد. اگر بارداری اتفاق نیفتد، سطح هورمون‌ها کاهش می‌یابد، دیواره رحم شروع به ریزش می‌کند و چرخه جدیدی آغاز میشود.
شناخت این مراحل به زنان کمک می‌کند تا بهتر بدن خود را بشناسند، زمان تخمک‌گذاری را تشخیص دهند و بهتر از سلامت زنان خود مراقبت کنند.
سوالات متدوال FAQ
آیا پریود درد دارد
بله، پریود می‌تواند با درد همراه باشد، اما شدت آن در افراد مختلف متفاوت است. بسیاری از زنان در روزهای ابتدایی قاعدگی دچار درد شکم یا گرفتگی های عضلانی در ناحیه پایین شکم می‌شوند که به آن دیسمنوره گفته می شود. این درد معمولاً ناشی از انقباضات رحم است که برای خارج کردن دیواره رحم اتفاق می‌افتد. برخی زنان علاوه بر درد شکمی، علائمی مثل کمردرد، سردرد، حالت تهوع یا تغییرات خلق و خو را نیز تجربه می‌کنند. اگرچه دردهای خفیف تا متوسط طبیعی است، اما در صورت درد شدید یا ناتوان‌کننده، بهتر است برای بررسی علل احتمالی مانند اندومتریوز یا فیبروم رحم، با پزشک مشورت شود.
از کجا بفهمم کی پریود میشم
برای اینکه بفهمی چه زمانی پریود میشم، باید به الگوی چرخه قاعدگی خودت توجه کنی. چرخه قاعدگی از روز اول پریود تا روز قبل از شروع پریود بعدی محاسبه می‌شه و معمولاً بین ۲۸ تا ۳۵ روز طول می‌کشه. اگه چند ماه پشت سر هم تاریخ شروع پریودت رو یادداشت کنی، می‌تونی به مرور یک الگوی منظم برای بدن خودت پیدا کنی.
نشانه‌هایی که ممکنه نشون بدن به زودی پریود می‌شی عبارت‌اند از:
-
درد و گرفتگی خفیف در ناحیه پایین شکم
-
حساس شدن یا درد سینه‌ها
-
تغییرات خلق و خو یا احساساتی شدن
-
افزایش اشتها یا میل به خوردن شیرینی
-
خستگی یا بی‌حالی
-
افزایش یا تغییر در ترشحات واژینال
همچنین می‌تونی از اپلیکیشن های مخصوص پیگیری چرخه قاعدگی استفاده کنی که با ثبت تاریخ ها، زمان احتمالی پریود بعدی رو پیش بینی می‌کنن. اگه پریودت نامنظم باشه، ممکنه پیش بینی زمان دقیق کمی سخت تر بشه، و بهتره در این صورت با پزشک مشورت کنی تا علت بررسی بشه.
