توسط : در روزهای گرم و طاقت فرسای تابستان، هیچ چیز به اندازه یک نوشیدنی خنک و خوش طعم نمی‌تواند جان تازه ای به بدن بدهد. میان انواع نوشیدنی های سنتی و مدرن، یکی از سالم ترین و محبوب ترین انتخاب ها، شربت سکنجبین است؛ یک نوشیدنی تابستانی اصیل ایرانی با طبع خنک، طعم خاص و خواص بی شمار که از دل طب سنتی برخاسته است. سکنجبین با سرکه، شکر، نعناع و گاهی خیار تهیه میشود و علاوه بر خنک کنندگی، برای گوارش، رفع عطش و پاکسازی بدن نیز مفید است.
شربت سکنجبین چیست؟
سکنجبین (سِکَنجبین) یکی از قدیمی ترین شربت های ایرانی است که ترکیب اصلی آن از سرکه و شکر (یا عسل) به دست می‌آید. این شربت در طب سنتی جایگاه ویژه‌ای دارد و به عنوان خنک کننده، رفع کننده تشنگی، کمک به گوارش، و پاک کننده صفرا شناخته میشود. در زمان های گذشته، این شربت را با کاهو سرو می‌کردند که هنوز هم این رسم در برخی خانه های ایرانی ادامه دارد.
خواص شربت سکنجبین
قبل از پرداختن به طرز تهیه، بهتر است با خواص این شربت آشنا شویم:
-
خنک کننده بدن: طبع خنک این شربت باعث کاهش حرارت درونی بدن میشود.
-
بهبود گوارش: ترکیب سرکه و نعناع کمک به هضم غذا و بهبود عملکرد معده می‌کند.
-
سم زدایی: سکنجبین باعث پاکسازی کبد و کاهش صفرا در بدن میشود.
-
رفع عطش: به‌دلیل خاصیت ضدعطش، نوشیدن آن در هوای گرم باعث آرامش میشود.
-
مناسب برای روزه داران: این شربت در افطار برای باز کردن اشتها و کاهش عطش مفید است.
شربت سکنجبین از چه چیزی درست میشود
سکنجبین یک شربت سنتی ایرانی است که از جوشاندن شکر (یا عسل)، آب، سرکه و برگ های تازه نعناع درست میشود. نتیجهٔ این ترکیب یک شیرهٔ نسبتاً غلیظ با طعمی هم زمان شیرین و کمی ترش است که بعداً با آب سرد رقیقش می‌کنند و معمولاً همراه یخ یا برش های خیار در روز های گرم تابستان می نوشند. این نوشیدنی قدیمی علاوه بر خنک کردن بدن، به هضم غذا و رفع عطش هم کمک می‌کند، و در فرهنگ ایرانی گاهی کنار کاهو به‌عنوان پیش غذا یا میان‌و عده سرو میشود.
شربت سکنجبین چطوری درست می شود
مواد لازم برای تهیه شربت سکنجبین :
-
شکر سفید: ۲ لیوان
-
آب: ۱ لیوان
-
سرکه سفید یا سرکه سیب: نصف لیوان
-
نعناع تازه: یک دسته کوچک
-
(اختیاری) عسل یا گلاب: به دلخواه
-
(برای سرو) یخ و خیار رنده شده یا حلقه ای
طرز تهیه:
-
آماده‌سازی شربت پایه:
شکر و آب را در قابلمه‌ای بریزید و روی حرارت ملایم بگذارید. به آرامی هم بزنید تا شکر کاملاً در آب حل شود و شربت شروع به جوشیدن کند. -
افزودن نعناع:
وقتی شربت به جوش آمد، برگ های شسته شده نعناع را داخل قابلمه بیندازید و بگذارید حدود ۱۵ دقیقه همراه شربت بجوشد تا عطر نعناع آزاد شود. -
اضافه کردن سرکه:
پس از جوشیدن شربت با نعناع، سرکه را به آن اضافه کنید و اجازه دهید مخلوط برای ۱۰ دقیقه دیگر بجوشد. این کار باعث ترکیب کامل طعم ها میشود. -
صاف کردن شربت:
قابلمه را از روی حرارت بردارید و بعد از کمی خنک شدن، شربت را از صافی رد کنید تا برگ های نعناع جدا شود و فقط شربت شفاف باقی بماند. -
سرو شربت:
برای نوشیدن، مقدار کمی از این شربت غلیظ را در لیوان بریزید، با آب سرد رقیق کرده و به آن یخ و در صورت تمایل خیار حلقه‌ای اضافه کنید.
شربت سکنجبین چقدر باید بجوشد
برای تهیه شربت سکنجبین، پس از آنکه شکر و آب را مخلوط کردید و روی حرارت گذاشتید، باید اجازه دهید حدود ۲۰ تا ۳۰ دقیقه بجوشد تا شربت کمی غلیظ شود و شکر کاملاً حل شود. سپس با اضافه کردن نعناع و سرکه، حدود ۱۵ دقیقهٔ دیگر بجوشانید تا طعم نعناع در شربت آزاد شود و سرکه با مواد ترکیب شود. در مجموع، مدت زمان جوشیدن شربت سکنجبین حدود ۳۰ تا ۴۵ دقیقه است که بستگی به غلظت دلخواه شما دارد. مراقب باشید حرارت خیلی زیاد نباشد تا شربت نسوزد یا بیش از حد تیره نشود
چرا شربت سکنجبین شکرک میزند
شربت سکنجبین ممکن است به دلایل مختلفی شکرک بزند (یعنی بلورهای شکر در آن ظاهر شود و سفت یا کدر شود). شکرک زدن معمولاً به دلیل حل نشدن کامل شکر یا رعایت نکردن برخی نکات کلیدی در تهیه شربت اتفاق می‌افتد. در ادامه دلایل رایج شکرک زدن سکنجبین را می‌خوانید:
دلایل شکرک زدن شربت سکنجبین:
-
جوشاندن بیش از حد شربت یا با حرارت بالا:
اگر شربت زیاد بجوشد یا حرارت آن بالا باشد، آب تبخیر می شود و غلظت شکر بالا می رود که باعث شکرک زدن میشود. -
حل نشدن کامل شکر:
اگر شکر در آب به خوبی حل نشود و دانه‌های آن باقی بمانند، در حین سرد شدن، بلور می‌زنند و باعث شکرک می‌شوند. -
هم زدن بیش از حد پس از جوش آمدن:
وقتی شربت شروع به جوشیدن کرد، دیگر نباید آن را زیاد هم بزنید؛ این کار باعث تحریک تشکیل بلور شکر میشود. -
استفاده از ظروف یا قاشق‌های ناپاک یا چرب:
ورود ذرات چربی یا ناخالصی می‌تواند باعث ناپایداری شربت و در نتیجه شکرک زدن آن شود. -
نبود مادهٔ اسیدی کافی:
یکی از دلایل مهم استفاده از سرکه در سکنجبین، جلوگیری از شکرک زدن است. سرکه با شکستن مولکول های شکر به تثبیت شربت کمک می‌کند.
راهکار جلوگیری از شکرک زدن شربت سکنجبین:
برای جلوگیری از شکرک زدن، باید:
-
شکر را کاملاً در آب حل کنید قبل از اینکه حرارت را زیاد کنید.
-
از سرکه به میزان کافی استفاده کنید.
-
شربت را روی حرارت ملایم و بدون هم‌زدن زیاد بجوشانید.
-
در پایان پخت، اجازه دهید شربت به‌طور طبیعی خنک شود و در ظرف تمیز و خشک نگهداری کنید.
